W polskim systemie prawnym szykuje się kolejna rewolucja podatkowa, którą będzie wprowadzenie tzw. podatku wyrównawczego. To rozwiązanie, które ma na celu dostosowanie się do dyrektyw Unii Europejskiej, zapewniając minimalny poziom opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych.

Rząd intensywnie pracuje nad projektem ustawy, który ma zaimplementować dyrektywy Rady Unii Europejskiej w kwestii globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w ramach UE. Ta inicjatywa ma na celu wdrożenie globalnych zasad przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania, nazywanych „zasadami GloBE”, które są głównym elementem tzw. Filaru II OECD.

Idea globalnego podatku minimalnego polega na tym, że największe międzynarodowe przedsiębiorstwa będą podlegały corocznemu sprawdzeniu, czy spełniają wymóg minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania, wynoszącego 15%. Jeśli dochód danej grupy międzynarodowej będzie opodatkowany poniżej tej stawki, na nią zostanie nałożony odpowiedni podatek wyrównawczy, zwany „top-up tax”.

Projektowany system podatku wyrównawczego w Polsce zakłada trzy główne rodzaje podatków wyrównawczych:

  1. Globalny podatek wyrównawczy (IIR): Ten rodzaj podatku nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. Podobny jest do reżimu opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych funkcjonującego obecnie w Polsce. Jednostka dominująca grupy powinna płacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach.
  2. Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT): Ten rodzaj podatku działa podobnie do IIR, z tą różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego pozostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy. Najczęściej będzie on płacony w jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód.
  3. Podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR): Ten podatek nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, gdzie nie ma zastosowania IIR.

Wprowadzenie tych zmian ma na celu zapewnienie uczciwego opodatkowania przedsiębiorstw działających na międzynarodowym rynku oraz ograniczenie praktyk unikania opodatkowania. Planowane regulacje będą również stanowiły istotny krok w kierunku harmonizacji podatkowej w Unii Europejskiej, przyczyniając się do walki z nieuczciwymi praktykami podatkowymi na globalnym rynku.